NIK skontrolowała 24 jednostki samorządu terytorialnego (urzędy gmin lub miast), by sprawdzić, czy organy podatkowe tych jednostek w okresie od stycznia 2014 r. do września 2017 r. prawidłowo prowadziły postępowania w sprawie umorzenia zaległości podatkowych. Organy wykonawcze gmin na podstawie przepisów art. 67a § 1 Ordynacji podatkowej mogą umarzać zaległości podatnikom, którzy wystąpią z takim wnioskiem. Kontrolerzy przeanalizowali dokumentację dotyczącą prawie 2 tysięcy postępowań podatkowych (spośród 5,8 tys. przeprowadzonych przez badane gminy). Zakończyły się one wydaniem 1,5 tys. decyzji umarzających zaległości podatkowe - na kwotę 33 mln zł. Ulg odmówiono w przypadku 413 decyzji - na kwotę 10,3 mln zł.
Przesłanki, jakie muszą zaistnieć, zostały określone w przepisach, a są nimi: „ważny interes podatnika” i „interes publiczny”. Pojęcia te nie zostały jednak zdefiniowane w żadnym akcie prawnym, dlatego też interpretując je korzysta się przede wszystkim z istniejącego w tym zakresie orzecznictwa sądowego. Decyzje podejmowane w sprawach umorzeń są decyzjami uznaniowymi. NIK zwraca jednak uwagę, że uznaniowość nie oznacza dowolności w podejmowaniu decyzji. Kontrola pokazała, że organy wykonawcze gmin nie w pełni przestrzegają tej zasady.
Najwyższa Izba Kontroli wnioskuje do wójtów, burmistrzów i prezydentów miast o wprowadzenie przez organy wykonawcze gmin skutecznych narzędzi ograniczających skalę nieprawidłowości w postępowaniach podatkowych, a zwłaszcza:
- zapewnienie lepszej znajomości przepisów podatkowych przez pracowników zajmujących się sprawami związanymi z przyznawaniem ulg w podatkach lokalnych, m.in. poprzez szkolenia w zakresie zmian w obowiązujących przepisach,
- zintensyfikowanie weryfikacji projektów decyzji indywidualnych przez obsługę prawną urzędów gmin.
NIK wnosi również o rozważenie przez organy wykonawcze gmin powołania zespołów doradczych (działających na zasadzie kolegialności), bądź wdrożenia procedur wewnętrznych, wspierających te organy w toku postępowań podatkowych.
Prezesi Regionalnych Izb Obrachunkowych powinni zadbać, aby w ramach posiadanych kompetencji nadzorczych nad jednostkami samorządu terytorialnego, podjąć działania mające na celu wyeliminowanie nieprawidłowości w prowadzeniu postępowań podatkowych.
Więcej na https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/umarzanie-zaleglosci-podatkowych-przez-gminy-zbyt-uznaniowe.html
Źródło: https://www.nik.gov.pl