Marcin Korolec: Samorządy postulowały przetargi

Marta Grzymkowska: Jakie sankcje grożą nam, jeśli mimo wprowadzonej ustawy nie zmniejszymy ilości składowanych odpadów zgodnie z wymogami Unii Europejskiej?
Marcin Korolec: Jeśli nie zostaną osiągnięte wymagane poziomy odzysku i recyklingu w określonym czasie, Komisja Europejska przeprowadza analizę stanu faktycznego. Jeśli zarzuty się potwierdzą, określa wysokość kary finansowej, a następnie kieruje sprawę do Trybunału Sprawiedliwości. KE przygotowała dla Polski rekomendacje, w których m.in. znalazły się rozwiązania zmierzające do radykalnego ograniczenia składowania odpadów.

Wcześniej SLD, teraz PiS zaskarżyły ustawę do Trybunału Konstytucyjnego, argumentując m.in., że błędem jest nieustalenie górnej granicy opłaty za wywóz śmieci dla mieszkańców oraz wprowadzenie odpowiedzialności zbiorowej za segregację odpadów. Jak Ministerstwo Środowiska odnosi się do tych wątpliwości?
Trzeba pamiętać, że mamy w Polce blisko 2,5 tys. gmin. Przy ustalaniu stawek za odbiór odpadów znaczenie mają m.in. wielkość gminy, jej położenie czy poziom infrastruktury, choćby ze względu na RIPOK-i. Stąd trudno byłoby określić odgórnie opłatę. Dlatego decyzję o jej wysokości samorządy ustalają samodzielnie, w zależności od lokalnych uwarunkowań i potrzeb. Stawki będą mogły się zmieniać w miarę rozwoju rynku.
Warto dodać, że opłata obejmuje nie tylko odbiór i transport śmieci, ale też cały system prawidłowego ich zagospodarowania: sortowanie, odzysk surowców czy unieszkodliwienie niebezpiecznych substancji, a także tworzenie punktów selektywnego zbierania odpadów. Pieniądze z opłat mogą być wykorzystywane wyłącznie na ten cel. Gmina nie może z nich finansować innych spraw.
Odnosząc się natomiast do zarzutów dotyczących odpowiedzialności zbiorowej za segregację odpadów – uważam taką interpretację za mocno przesadzoną. Niestety, w każdym wspólnym rozliczaniu znajdą się tacy, którzy działają nieuczciwie i np. deklarują sortowanie, a nie będą tego robić. Z pewnością firmy odbierające śmieci uwzględniły pewien margines nieprawidłowości w swoich szacunkach. Jednak nie możemy z góry zakładać, że mieszkańcy nie będą segregować.

Samorządy długo walczyły o to, by móc zlecać wywóz odpadów bezprzetargowo swoim spółkom. Argumentowały, że to rozwiązanie praktykowane jest w innych krajach UE. Dlaczego u nas nie będzie tej możliwości i czemu w dłuższej perspektywie ma służyć tryb przetargowy?
Tak jak wspomniałem wcześniej, firma odbierająca odpady komunalne od właścicieli nieruchomości może zostać wybrana wyłącznie w drodze przetargu. W opinii ekspertów i instytucji, w tym Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów czy Urzędu Zamówień Publicznych, jest to wymóg, od którego nie można odstąpić. Takie rozwiązanie jest gwarancją uczciwej konkurencji i równych zasad dostępu do rynku dla przedsiębiorców z branży odpadowej To także sposób na rozsądne rachunki dla mieszkańców. Gmina ma możliwość wyboru takiej firmy, która złożyła najlepszą ofertę pod względem ceny i usług. Również samorządy, w stanowisku z 25 marca 2009 r. Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, postulowały, jako jeden z elementów nowego systemu, przetargi na odbieranie odpadów.


Cały wywiad z ministrem w najnowszym numerze Forum Samorządowego