Gliwice znalazły sposób na odzyskanie VAT

Samorządowi miasta Gliwice udało się odzyskać część podatku od inwestycji, które po wybudowaniu były przekazywane jednostkom budżetowym gminy. Sprawa dotyczy m.in. otwartej w 2010 r. z pływalni „Olimpijczyk”, która podlega obecnie Miejskiemu Zarządowi Usług Komunalnych. – Na konto Urzędu Miasta wpłynęły już 2 mln zł odzyskanego podatku. Sprawa nie jest jednak zakończona, ponieważ jest rzeczą pewną, że jak robi się coś takiego, to ma się na głowie urząd kontroli skarbowej – przyznaje prezydent Gliwic, Zygmunt Frankiewicz.

Korzystne wyroki Trybunału
Dotychczas gminy rzadko ubiegały się o zwrot podatku w sytuacji, gdy dana inwestycja przekazywana była jednostce budżetowej – ośrodkowi sportu, kultury, szkole, bibliotece. Wynikało to z przyjętego stanowiska, że nie ma związku pomiędzy wydatkami a opodatkowaną sprzedażą, którą realizuje już nie gmina, a jej jednostka budżetowa. Gliwickiemu samorządowi w odzyskiwaniu podatku właśnie
w takich nietypowych przypadkach od kilku miesięcy pomaga zewnętrzna firma konsultingowa (jej wynagrodzenie wynosi 4,77 proc. kwoty odzyskanego podatku, ale wysokość nie może przekroczyć 308,12 tys. zł w ciągu 4 lat obowiązywania umowy).
– Eksperci możliwość odzyskania VAT oparli na korzystnym orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości UE, na podstawie którego powiązali zakupy związane z inwestycją realizowaną ze sprzedażą opodatkowaną realizowaną przez jednostkę budżetową – wyjaśnia doradca podatkowy Dariusz Orczykowski, menadżer Działu Doradztwa Grupy Gumułka. Wyroki TS nie dotyczą wprawdzie gmin i jednostek budżetowych, lecz spółek, jednak przedstawiona sytuacja zdaniem specjalistów współpracujących z gliwickim urzędem jest analogiczna.

Płatnikiem VAT jest cała gmina
Drogę do odzyskiwania podatku w przypadku inwestycji przekazanych jednostkom budżetowym dodatkowo otwiera nowa uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego. Stwierdza ona, że gminne jednostki budżetowe nie są podatnikami podatku od towarów i usług – podatnikiem jest natomiast cała gmina. – Złączenie tych dwóch wątków, czyli orzeczeń TS oraz NSA, jest jeszcze silniejszym argumentem, żeby ten podatek odzyskiwać – mówi doradca podatkowy Jarosław Ferdyn z Grupy Gumułka. Jednakże nie wszystkie gminy mogą być zadowolone z precedensowego wyroku NSA, ponieważ oznacza on duże zmiany organizacyjne. W praktyce zniknie 55 tys. podatników VAT, a zamiast nich postanie tylko ok. 2,8 tys. Samorządy będą musiały przeorganizować swoje służby finansowe, niewykluczona jest także redukcja etatów.

Gra o miliony
Prezydent Gliwic przyznaje, że wyrok NSA wydaje się być dla JST bardzo korzystny. – Przy odzyskiwaniu podatku można będzie sięgnąć do tych obszarów, którymi dotąd się nie zajmowaliśmy. To jednak teren całkowicie nierozpoznany – mówi. Gra jest jednak warta świeczki, bo odzyskanie podatku może znacząco obniżyć rzeczywisty koszt inwestycji. W ciągu 5 ostatnich lat urząd miasta w Gliwicach wydał na inwestycje 199 mln zł, z czego w postaci zwrotu podatku do gminy trafiło już 22,6 mln (urząd zamierza ubiegać się jeszcze o ok. 9 mln zł z kwoty wydanej na obiekty sportowe kończone i oddawane do użytku w tym roku). – Tam gdzie to tylko możliwe, trzeba odzyskiwać VAT. W tej chwili tak planujemy wydatki majątkowe, żeby podatek można było odzyskać w łatwy sposób, np. przy budowie obiektów sportowych ogłaszamy przetargi na ich dzierżawienie przez firmy prywatne. Osobiście uważam, że obowiązek płacenia podatku VAT przez samorządy jest błędem systemowym, który hamuje rozwój lokalny – twierdzi prezydent Frankiewicz. (mg)