Wadim Tyszkiewicz: Zaczyna uwierać demokracja

Co do propozycji dwukadencyjności w samorządzie, to niektórym osobom w naszym państwie chyba zaczyna uwierać demokracja. Administracyjne narzucenie społeczeństwu tego, kto ma je reprezentować na najniższym szczeblu samorządu, jest zaprzeczeniem demokracji. To próba ubezwłasnowolnienia świadomych obywateli. Żyjemy w wolnym, demokratycznym kraju, w którym co cztery lata społeczeństwo poddaje weryfikacji swoich wybrańców, reprezentujących tzw. władzę wykonawczą. Samorząd to ludzie, mieszkańcy naszych miast i gmin, a wybrani przez społeczeństwo wójtowie, burmistrzowie i prezydenci zajmują się przede wszystkim zarządzaniem i rozwojem naszych małych ojczyzn – budują drogi, remontują szkoły, uzbrajają tereny inwestycyjne, pozyskują inwestorów, itd. Jeśli robią to dobrze, czy nawet bardzo dobrze, to jaki jest powód narzucania społeczeństwu zmian? Jaka jest gwarancja, że odsuwając od zarządzania gminą sprawdzonego, skutecznego i bardzo dobrego gospodarza, uda się pozyskać lepszego, a przynajmniej nie gorszego?

Zwolennicy dwukadencyjności powinni swoje pomysły przedstawiać nie na konferencjach, czy w mediach, ale np. na rynku w Bytomiu Odrzańskim, gdzie burmistrz sprawuje władzę w gminie od 1992 roku. Łatwo przewidzieć, jaka byłaby reakcja mieszkańców tego miasteczka, jeśli by usłyszeli, że ktoś chce im administracyjne zabrać burmistrza, który w ostatnich wyborach zdobył ponad 90-proc. poparcia.

Należy również pamiętać o ważnym aspekcie motywacyjnym dla sprawującego władzę wójta, burmistrza i prezydenta. Jeśli po 6-7 latach ciężkiej pracy, poświęcenia i wyrzeczeń, często kosztem rodziny, włodarz będzie miał perspektywę tego, że za rok czy dwa będzie musiał ustawić się w kolejce bezrobotnych w Urzędzie Pracy, jaką będzie miał motywację do poświęceń i dawania z siebie wszystkiego, skoro nie będzie mógł wystartować w nadchodzących wyborach?

Słyszałem o patologiach, klikach, układach rodzinnych i towarzyskich, jakimi są obarczone długie rządy tych samych osób zasiadających na „ciepłych” stołkach. Może i są takie gminy w Polsce. Ale po pierwsze, wyjątek nie stanowi reguły, i nieuczciwym jest mierzenie wszystkich 2500 samorządowców jedną miarą. Po drugie, to nie polityk, czy urzędnik w Warszawie powinien decydować za ludzi, to lokalna społeczność powinna oceniać i wymierzać sprawiedliwość podejmując decyzję przy urnie wyborczej. To jest właśnie demokracja.

Dodatkowo, warto wiedzieć, że w sprawdzonych, rozwiniętych demokracjach Europy zachodniej, jedna kadencja włodarza gminy trwa około 7-8 lat. Taki czas pozwala na realizację planów czy strategii, z jakimi kandydaci szli do wyborów. 4 lata to zdecydowanie za krótko, żeby zrealizować nawet mało ambitny program wyborczy. Gdyby to jeszcze ograniczyć do dwóch kadencji, to też gdzieś możemy zagubić argument motywacji, a efekt może być opłakany.

Jeżeli w Polsce, na wzór naszych zachodnich sąsiadów, zostałyby wprowadzone mechanizmy zabezpieczające byt ludzi przez lata pracujących dla społeczeństwa, a kadencje trwałyby dłużej niż 4 lata, wówczas można by rozpocząć dyskusję o dwukadencyjności. W innym razie, dryfując na fali populizmu, pomysłodawcy nowych, nie przemyślanych do końca rozwiązań, mogą po prostu wylać dziecko z kąpielą, osiągając efekt odwrotny od zamierzonego.