Agnieszka Jabłońska: Park Pracy receptą na życiową samodzielność

Agnieszka Jabłońska, dyrektor Zespołu Placówek Edukacyjnych w Olsztynie


Otaczająca nas rzeczywistość nie jest sprzyjająca dla osób z wielorakimi niepełnosprawnościami. Sama nauka i przyswajanie wiedzy nie są w stanie wyposażyć ich w umiejętności, które pomogą im w codziennym życiu. Stąd nasz projekt stworzenia miejsca, w którym nasi uczniowie bez względu na złożoność niepełnosprawności mogą w pełni odczuć czym jest praca, jakie konsekwencje wiążą się z faktem podjęcia działań pracowniczych – zarówno te pozytywne, ale również jakie są obowiązki.

Cztery obszary działań
Prace nad projektem Parku Pracy rozpoczęliśmy od złożenia wniosku do Kuratorium Oświaty. Należało spełnić stosowne wymagania prawne określone, m.in. w Rozporządzeniu MEN w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez publiczne szkoły i placówki. Wniosek zawierał opisany przez nas program, zadania, cele i efekty, jakie chcemy osiągnąć. Po uzyskaniu formalnej zgody przystąpiliśmy do zorganizowania odpowiedniej przestrzeni w szkole.
Park Pracy to miejsce, w którym na jednej powierzchni znajdują się cztery pracownie: artystyczna, biurowa, kulinarna i gospodarcza. Każda pracownia została wyposażona w odpowiednie urządzenia, narzędzia i niezbędne do pracy materiały. Jest także wydzielone miejsce, gdzie uczeń może odpocząć, a także obserwować pracę koleżanek i kolegów.
W Parku uczniowie poznają i zdobywają odpowiednie umiejętności. W pracowni gospodarstwa domowego uczą się gotować czy nakrywać do stołu; w artystycznej tworzyć ozdoby jak np. wiązanki na 1 listopada, czy z zakresu florystyki i bukieciarstwa; w pracowni biurowej uczą się pisać i przygotowywać dokumenty, zaproszenia na komputerach. W ramach pracowni gospodarczej uczniowie dostają np. wydzieloną cześć szkoły do sprzątania. Pobierają środki czystości i po skończonej pracy są z nich rozliczani, jak również z wykonanych zadań.

Są już pierwsze efekty
W Parku Pracy uczy się 22 uczniów. Na początku przeszli wstępną rozmowę kwalifikacyjną, która pozwoliła wyznaczyć katalog predyspozycji zawodowych w zakresie danych pracowni. Na dalszym etapie uczniowie uczą się i utrwalają zakres obowiązków pracowniczych, jak: podpisywanie list obecności czy odpowiednie dokumentowanie zwolnień. Wszyscy nauczyciele Parku Pracy są zatrudnieni zgodnie z kwalifikacjami. Ukończyli także szkolenie Trenera Pracy, ponadto każdy kierownik pracowni to specjalista w danej dziedzinie.
W ramach pracowni artystycznej uczniowie wytwarzają rękodzieło, które można nabyć na terenie miasta Olsztyn i na różnych targach. W ramach pracowni biurowej uczniowie wytwarzają przypinki (badziki). Te z napisem „Mam autyzm” wysyłane są w różne części Polski, ponadto w pracowni biurowej wytwarzane są notesy, kalendarze, itp. Pracownia kulinarna zajmuje się przygotowaniem cateringu na różne imprezy okolicznościowe w szkole, ale nie tylko – ostatnio uczniowie w ramach przysposobienia do pracy wcielili się w rolę kelnerów podczas wystawy „Stacja autyzm” na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie.

Liczą się chęci
Na tym etapie nie ma gratyfikacji finansowej, bo nie ma odpowiednich przepisów w tym zakresie. Jednak nasi uczniowie-pracownicy są wynagradzani w inny sposób. Za zgromadzone środki organizowane są wyjścia do kina, kawiarni, wycieczki np. po zakładach pracy, gdzie uczniowie poznają tak niezwykłe miejsca jak huta szkła. W ramach nagrody uczniowie mogą zostać także sprzedawcami na targach, podczas których sprzedają wymienione wcześniej ozdoby.
Koszt uruchomienia takiego Parku zależy od liczby uruchomionych pracowni i tego ile pracy włożą pracownicy szkoły czy rodzice. Czasami trzeba tylko wykorzystać już funkcjonujące pomieszczania. W przypadku pracowni gospodarczej oddaliśmy do dyspozycji uczniów pralnię. Po niewielkim remoncie i odświeżeniu uczniowie uczą się prać, prasować oddawane tam ubrania. Największe środki przeznaczyliśmy na wyposażenie – około 40 tys. zł. Chcieliśmy, aby uczniowie nabywali umiejętności pracownicze na najnowszych sprzętach czy to do pracowni biurowej (komputery, drukarki, kserokopiarki), czy też do pracowni kulinarnej (miksery, kuchenki, ekspresy itp.). (raf)