Strona główna  |  Wydawnictwo  |  Kontakt  |  Reklama
.

 
Aktualności

»


Nie czas na rewolucję w samorządzie

Nie zamierzamy przeprowadzać rewolucyjnych zmian w samorządzie. Potrzebne jest jednak uporządkowanie go pod względem ustrojowym – mówi Andrzej Dera, sekretarz stanu w kancelarii prezydenta RP odpowiedzialny za sprawy samorządów.

Panie ministrze, deklaruje Pan, że będzie rzecznikiem samorządów. Na jakie kwestie położy Pan największy nacisk?

Zadaniem na całą kadencję jest uporządkowanie samorządu pod względem ustrojowym, ponieważ dzisiaj samorząd jest podzielony. Jeżeli chodzi o gminy, to mamy system prezydencki, tak wybierani są wójtowie, burmistrzowie i prezydenci. Natomiast w powiatach i województwach mamy system mieszany, czyli zupełnie inny system wyborczy i inny system wykonawczy. W tym sensie samorząd jest niespójny ustrojowo i moim zdaniem przyszedł czas, by to uporządkować. Nie ukrywam, że liczby są tutaj bezwzględne. Jeżeli mamy ponad 2500 gmin, w których ten system funkcjonuje i mamy kilkaset powiatów oraz 17 województw, to lepiej dostosować do systemu prezydenckiego powiaty i województwa niż odwrotnie, bo wtedy mielibyśmy rewolucję, a w Konstytucji mimo wszystko na pierwszym miejscu jest samorząd gminny. Tak to jest zapisane, że fundamentem samorządu są samorządy gminne. Zatem dużym zadaniem ustrojowym byłoby uporządkowanie ustrojowe samorządu. To jest proces, to nie jest coś, co można zrobić w krótkim czasie. Będę chciał przekonywać do tego i powiaty i województwa oraz uzyskać akceptację polityczną. Istotą byłoby osiągnięcie konsensusu politycznego w parlamencie, tak żeby nie było sporu co do tego, że trzeba to zrobić.

Jakie działania będzie Pan jeszcze realizować w kwestii rozwoju samorządów?

Powinniśmy promować dobre rozwiązania w samorządzie. Zauważyć, że wiele dobrych inicjatyw nie jest nagłaśnianych. Są świetne rozwiązania, które można promować i zachęcać inne samorządy do ich realizacji. Skoro jednym się udało rozwiązać na przykład problem mieszkaniowy, to niech ten pomysł spróbują zrealizować inni. Chodzi o to, by powstało coś w rodzaju akademii dobrych pomysłów czy realizacji dobrych rozwiązań samorządowych.

Samorządy są jednak różne, nie zawsze to, co sprawdza się w jednym, będzie możliwe do realizacji w drugim.

Dlatego ważne jest odpowiednie rozpoznanie specyfikacji samorządów. To, co się uda w małych gminach, niekoniecznie musi się udać w dużych itd. Ale każde dobre rozwiązanie zasługuje na rozpropagowanie. Skoro w małych gminach się sprawdza, to dlaczego w innych małych gminach miałoby się nie udać? Chciałbym połączyć wizyty prezydenta w Polsce z promowaniem dobrych rozwiązań.

Czyli taka promocja rozwiązania przy okazji wizyty prezydenta?

Dokładnie tak. Sam byłem samorządowcem przez wiele lat i w różny sposób dowiadywałem się o rozwiązaniach. Z prasy branżowej, ze spotkań z innymi samorządowcami itp. Gdyby to były rozwiązania, które warto promować, które są ogólnopolskie, to rola prezydenta w tym momencie może być kluczowa. Prezydent może pokazać, że popiera takie rozwiązania. Taka gmina może siebie promować, ale co ważniejsze dzielić się pomysłami, dzięki którym udało się rozwiązać jakiś problem. Byłaby to dźwignia do dobrych praktyk i rozwój samorządu poszedłby w oczekiwanym kierunku, czyli pomocy, usprawnienia oraz lepszej realizacji zadań przez samorządy. To dwa główne założenia, jakie stawiam sobie do realizacji.

Wracając do zmian ustrojowych, gdyby Pan był nadal starostą, jakby się Pan zapatrywał na takie odgórne narzucenie sposobu wybierania?

W tej chwili każdy samorząd jest inaczej zarządzany i nie jest to dobre rozwiązanie. Jeżeli ustaliliśmy wcześniej, że w gminach mamy system prezydencki, to moim zdaniem można go jeszcze bardziej usprawnić, by był bardziej efektywny, bo są tam pewne rzeczy związane chociażby z tym, że mamy wójta, burmistrza, prezydenta wybranego w wyborach bezpośrednich z silnym mandatem, a z drugiej strony mamy blokującą radę. To trzeba wyśrodkować i stworzyć takie mechanizmy, że wygrywający wójt w wyborach bezpośrednich ma jakieś zaplecze. Tu trzeba się zastanowić, ja nie chcę niczego narzucać. O tym chcę rozmawiać z praktykami. Oni najlepiej wiedzą, jakie mechanizmy są tutaj dobre lub byłyby dobre, żeby to zabezpieczyć. Z drugiej strony musimy pozostawić możliwość odwołania takiego wójta czy burmistrza, który mając władzę, robi rzeczy, z którymi społeczeństwo się nie zgadza. Tak żeby mieszkańcy nie tylko teoretycznie mieli możliwość odwołania, ale też w praktyce. Nie mówię, że łatwo, ale żeby to w praktyce było osiągalne. Każdy wójt, burmistrz, prezydent musi mieć świadomość, że nie ma władzy absolutnej, że są granice, których nie może przekroczyć, gdyż może zostać odwołany ze stanowiska.

Rozmawiając o sposobie przeprowadzania wyborów samorządowych, czy Pana zdaniem ograniczenie kadencyjności wójtów, burmistrzów i prezydentów nie wpłynie na osłabienie samorządu?

Jeżeli wprowadzamy system prezydencki, to rzeczą naturalną są pewne mechanizmy blokujące, żeby nie było władzy absolutnej. Proszę zwrócić uwagę, że w Polsce prezydent urzęduje dwie kadencje. Osobiście jestem zwolennikiem, żeby było ograniczenie do dwóch kadencji także wśród samorządowców, tak jak mamy ograniczenie w wielu instytucjach państwowych. Ale jednocześnie jestem za zwiększeniem kadencji z 4 do 5 lat. W moim odczuciu zaczniemy dzięki temu budować coś spójnego. Ponadto wydłużenie kadencji da większą możliwość realizacji pewnych zamierzeń.

Są jednak samorządowcy, zdolni menadżerowie, którzy są wybierani na więcej niż dwie kadencje i dobrze funkcjonują, nie ma w ich jednostkach przykładów nagannych zachowań.

Tu chodzi o pewne zasady funkcjonowania demokracji. Nikt nie zarzuca np. prezydentowi Stanów Zjednoczonych, że stosuje nepotyzm. On odpowiada przed narodem, przed wyborcami i wie, że jego władza będzie trwać 10 lat, nie dłużej. Nawet mentalnie może się inaczej nastawić z tą wiedzą. W małych gminach, mówiąc tylko o uczciwych wójtach, wytwarza się jednak taka sytuacja, że wszystko od tego włodarza zależy. Nawet jeżeli jest uczciwy, to ten układ się cementuje. Szczególnie jak się popyta młodych ludzi. Młody człowiek nie będzie się angażował, bo będzie odbierany, że atakuje wójta. Jeżeli wiem, że mogę być 10 lat, to wiem, jaką mam perspektywę, staram się jak najlepiej wszystko zrobić. A dobry wójt, dobry burmistrz naprawdę będzie w cenie. Jeżeli pokazał, że dobrze rządzi miastem, dlaczego ma nie zostać starostą? Jeżeli był dobrym starostą, dlaczego nie ma zostać marszałkiem? Jest dobrym marszałkiem czy starostą, dlaczego nie miałby zostać parlamentarzystą? Itd. To dobra ścieżka rozwoju. Jeżeli ktoś sobie w zarządzaniu jednostką samorządu terytorialnego dobrze poradzi, to będzie poszukiwany na rynku pracy.

Czy nie są to mimo wszystko rewolucyjne zmiany w samorządzie?

Nie, to nie jest rewolucja. To jest uporządkowanie. Rewolucja byłaby, gdybyśmy tworzyli coś nowego i stare zastępowali nowym. To jest bardziej kwestia pewnych przyzwyczajeń do rozwiązań, które funkcjonują. Patrzę z perspektywy funkcjonowania państwa. Generalny problem w takim spojrzeniu ustrojowym wynika z modelu sprawowania władzy, jaki określiliśmy w Konstytucji. Mamy system mieszany i to powinno zostać zmienione. Spróbujmy zrobić coś dobrego, coś poza sporem politycznym. Jeżeli coś się sprawdza, zastosujmy to szerzej. Z optymizmem patrzę na to, co mówię, bo widzę, że w samorządach to zaczyna działać, ludzie zaczynają się angażować w życie lokalnych społeczności.

W samorządach wiele rzeczy się udaje, bo jednak jest on w dużym stopniu odpolityczniony, prawda?

To widać. Pamiętam pierwszą kadencję w 1990 r. i to był entuzjazm przy budowaniu przez młodych ludzi fundamentów czegoś nowego. Nikt nie patrzył na pieniądze, nie było sporów politycznych klasycznie partyjnych. Wtedy myślano, jak zrobić dobrze, by to, co budujemy, wytrzymało kolejne lata i służyło mieszkańcom. Nikt nam niczego nie narzucał. Potem dopiero zaczęło funkcjonować myślenie „za ile?”, „po co?” itp. Zaczyna robić się interes, a nie służba.

Nie chce Pan chyba przez to powiedzieć, że większość samorządowców tak traktuje swoją pracę?

Nie. Jak najwięcej potrzeba nam samorządowców, którzy swoje obowiązki traktują jako misję. Uważam tylko, że jeżeli w sensie ustrojowym uda się to ułożyć, że wójt, burmistrz, prezydent, starosta czy marszałek będzie miał silny mandat i sam dobierze sobie współpracowników, a radny będzie miał funkcję menadżera, to wtedy zmieni się podejście do tej kwestii.

Przejdźmy do innego tematu. Prezydent powołał do życia Narodową Radę Rozwoju. Jakie ma plany na najbliższą przyszłość związane ze sprawami samorządowymi?

Na to pytanie nie jestem jeszcze w stanie odpowiedzieć, ponieważ jest za wcześnie. W tej chwili realizowane są te plany, które są związane z najbliższym funkcjonowaniem naszego kraju. Mogę zapewnić, że w przyszłym roku odbędzie się Rada na temat funkcjonowania samorządu.

Poprzedni prezydent organizował fora debaty publicznej, które dotyczyły zagadnień bezpośrednio związanych z funkcjonowaniem samorządów. Czy będą one dalej organizowane? Czy przewidziana jest inna forma dialogu prezydenta z samorządowcami?

Powiem tak: koniec posiedzeń i spotkań, podczas których mądre głowy coś ustalają. Teraz czas na więcej rozmów z praktykami, spotkań w terenie i więcej wizji w tym wszystkim, że jak chcemy coś reformować, to będziemy rozmawiać z samorządowcami, będziemy uzyskiwać akceptację ze strony samorządowców, a z drugiej strony partii politycznych, bo bez tego nie da się nic zrobić. Ale tak jak powiedziałem na początku, bardziej praca w terenie, bezpośrednie kontakty prezydenta z samorządowcami u nich, a nie posiedzenia czy kongresy, podczas których dużo się mówi, a potem niewiele z tego wynika w praktyce. Krótko mówiąc – większy nacisk na stronę praktyczną niż teoretyczną.

Przechodząc do spraw bardziej praktycznych. Prezydent zapowiadał utworzenie zespołu ds. samorządu i dużych miast. Według części ekspertów rozwój miast to przyszłość. Jak Pana zdaniem można zapobiec rosnącej dysproporcji między miastami a gminami?

Prezydent mówi o kluczowej sprawie, o zasadzie zrównoważonego rozwoju naszego kraju i w tym mieści się zarówno rozwój miast, jak i mniejszych gmin. Jedną z ważnych kwestii, ale nie najważniejszych w skali całego kraju są np. sprawy dużych miast. One mają zupełnie inne problemy niż średnie miasta, nie mówiąc o małych miastach. Powinniśmy stworzyć system, który na poziomie wykonawczym każdego szczebla samorządu zapewnia sprawne funkcjonowanie JST. Nie możemy mierzyć wszystkich jedną miarą. Pewne ramy, czy zasady możemy ustalić, ale z wyraźnym podziałem na to, co się dzieje na terenach wiejskich, małomiasteczkowych, średnich i dużych miast.

Mówiliśmy, że każda jednostka boryka się z różnymi problemami w zależności od struktury, wielkości czy uwarunkowań lokalnych. Wspólnym mianownikiem są jednak pieniądze i środki na realizację zadań. Czy problem ten jest także przez kancelarię prezydenta brany pod uwagę?

Jako były samorządowiec powiem, że finanse były, są i będą zawsze najczulszym problemem dotykającym samorządy. Na sytuację finansową samorządów kluczowy wpływ ma stan finansów państwa. To nie dzieje się w oderwaniu. Jeżeli są jakieś niedostatki w budżecie państwa, to są pewne niedostatki w budżecie samorządów i co do tego nie ma wątpliwości. Trzeba znaleźć równowagę. Przede wszystkim wprowadzić zasadę, że jeżeli przekazujemy nowe zadania, to nie może to się odbywać na takiej zasadzie, że nie idą za nimi środki na ich realizację, bo wtedy nikt nie jest w stanie ich zrealizować. Wtedy odbywa się to zawsze kosztem czegoś. Szereg rozwiązań, które miały ostatnio miejsce odbywało się na zasadzie przerzucania odpowiedzialności na samorządy, nie przejmując się, czy to udźwigną. Państwo przerzuca zadanie argumentując, że jest ono bardzo ważne i muszą sobie z nim samorządy poradzić. Samorządy często na realizację zadania przerzucają środki z czegoś innego. Ale musimy zdać sobie sprawę, że rezerwy w samorządach też już się kończą. Wiadomo, że każdy poziom samorządu chce inwestować, rozwijać się i zawsze będzie pytanie, dlaczego mamy blokować rozwój kosztem zadań, które zostały narzucone przez administrację centralną.

Czy jest szansa na poprawę tej sytuacji?

Jestem realistą i tak jak mówiłem, będę rzecznikiem samorządów. Będę je wspierać, żeby zlecone zadania były przekazywane wraz z zabezpieczonymi środkami. Jeżeli będę widział np. na poziomie projektu ustaw, że są jakieś zadania, to będę się pytał o źródła finansowania tego rozwiązania. Stąd też bliskość kontaktu z samorządem, bo bez tego nie da się rozwiązać problemu.

To rozwiązania na przyszłość. A jeżeli chodzi np. o rekompensatę za zadania zlecone, której domagano się w ramach akcji „Stawka większa niż 8 miliardów”. Właśnie przywrócono z „zamrażarki sejmowej” nowelizację ustawy o dochodach JST. Będzie Pan pilnował uchwalenia korzystnych dla samorządów zmian?

Będziemy analizowali każdy projekt ustawy, który będzie rzutował na samorząd. Są różne pomysły, np. kwota wolna od podatku. Musimy przeanalizować, na ile to będzie miało wpływ na JST. Byłem samorządowcem i wiem, jak się na to patrzy, patrzy się tylko z jednej strony, a każdy kij ma dwa końce. Trzeba umieć patrzeć na propozycje rozwiazań kompleksowo, czy uszczerbek z jednego tytułu będzie mógł być zrekompensowany z innego.

Czy w Pana opinii ewentualne utworzenie nowych województw nie odbije się na finansach samorządów? Czy takie radykalne zmiany są w tym momencie potrzebne?

To są działania polityczne, które nie leżą w gestii prezydenta, ale po stronie rządu, które wymaga zmiany granic itd. Z punktu widzenia kancelarii prezydenta nie będziemy ani zachęcać, ani nie będziemy torpedować pomysłów utworzenia nowych województw, to są decyzje polityczne. Muszą jednak zostać wzięte pod uwagę także czynniki ekonomiczne. Nie chodzi o to, by utworzyć województwo, z którym będzie problem. Ono musi mieć podbudowę ekonomiczną.

Odnosząc się do Pana doświadczeń samorządowych, czy zgadza się Pan z opinią, że powiaty powinny zostać zlikwidowane?

Mam doświadczenie w pracy i w gminie, i w powiecie. Nasze państwo jest tak zbudowane, patrząc na przedstawicieli władz różnego szczebla, że powiat jest czymś naturalnym. Problem powiatów polega na tym, że może nie do końca dobrze została wyznaczona mapa powiatowej Polski. Są małe powiaty i w związku z tym mają pewne problemy, natomiast nie burzyłbym systemu powiatowego, bo jest on trwale wpisany w naszą strukturę i codzienność. Trudno sobie wyobrazić, że znikają powiaty i co w zamian? Kto przejąłby wtedy pewne kompetencje? I tak ktoś te zadania będzie musiał realizować. Mogę zapewnić, że prezydent na pewno nie ma wizji, by likwidować powiaty.

Panie Ministrze, domykamy rok 25-lecia samorządu w Polsce. Jaką ocenę wystawiłby Pan samorządowi?

To była najbardziej udana reforma w naszym kraju. Oznaczała fundamentalną zmianę ustrojową w naszym kraju. Utożsamiam ją z oddaniem decyzji mieszkańcom poszczególnych gmin, później powiatów. To jest reforma, nad którą cały czas się pracuje, ona nie zastygła. Rozwój społeczeństwa obywatelskiego poprzez sprawnie działający samorząd może tylko postępować, innej drogi nie widzę. Trudno sobie dzisiaj wyobrazić Polskę bez tak działających samorządów lokalnych, co nie znaczy, że wszystko działa  idealnie. Jest wiele problemów, które trzeba rozwiązywać, ale w sensie ustrojowym jest to najważniejsza reforma zrealizowana w Polsce.

Rozmawiali

Dorota Koprowska, Rafał Przeździecki

2015-05-13 14:41:00

powrót

Dołącz do dyskusji na stronie

»

2015-08-16 11:13 Jeremybben

Placed some Formula 409 on a cotton wool pad and scrub the back of the actual button. If the Q-tip turns yellow, the link is Bakelite. Get rid of the mouse clean. <a href=http://www.replicahandbags.us.org>Knockoff Handbags</a> and <a href=http://www.cheaplouisvuittonhandbags.us.com>Cheap Louis Vuitton Handbags</a> Publish your natural stone for grow older testing. May be a time-consuming and complicated route, however if you simply find a testing center or university that is happy to test the age of the flagstone, you will get an incredible idea as to the authenticity within the stone. In line with Salagram.net, Moqui gallstones are believed at somewhere in 130 to help 155 thousand thousand years old, to ensure the result of the age test is going to give you a good idea if it is an artificial. <a href=http://www.fitflops.us.com/>fitflops</a> or <a href=http://www.oakleyflakjacket.us.com/>Oakley Flak Jacket</a> Apply adhesive designed to bind to steel and gemstone. Apply the mastic with the finish of a toothpick. Do not use too much stick. Press the particular stone or possibly bead onto the post. If a small glue oozes out, erase it aside with a cloth or tissue. <a href=http://www.gucci--shoes.us/>Gucci Outlet</a> and <a href=http://www.louisvuittonneverfull.us.com>Louis Vuitton Neverfull GM</a> Place the store of a Magic Scarf to the back store of your guitar's neck. Wrap the scarf ends about the front within your neck. Permit the loose ceases hang associated with you, or even pull both sides to one half of your neck area to hang ahead. You may also hold the scarf ceases around the entrance of your neck of the guitar and for a second time to the back of your neck for extra protection from the chilled air. <a href=http://www.outletlouboutinshoes.com> Louboutin</a> and <a href=http://www.louis-vuitton-outlet.eu.com>Louis Vuitton Outlet</a> Agencies in which hire their very own models for marketing want to capture the fancy of a cross-section from society. Chances are it will be significantly less lucrative, but it can be achievable for your persistent device who wishes to make a reasonable living. <a href=http://www.oakley-holbrook.us/>Oakley Frogskins</a> , <a href=http://www.celinebags.us.com>Celine Bags</a> Look in your community for applied plus sized retail outlets if you want to obtain new goods but are brief on cash. These retail outlets will take ones used clothing and give you credit ranking to spend on their store and also straight hard cash. <a href=http://www.hermesbirkin.us>Birkin Bag</a> or <a href=http://www.hermesbracelet.us.com>Hermes Belts</a> Men's formal sock jump fashions listed two-piece suits with narrow lapels, white-colored long-sleeved shirts plus thin connections made from any popcorn-style cotton knitted. If you're looking for a good 1950s more-formal hunt for your flow ensemble, add more cuffs to the satisfy pant legs. For the early 1960s-inspired match, locate slacks without the cuffs. Belly dancing shoes with this ensemble integrated hard-soled shoes using leather or simply suede tops. Loafers were definitely a popular designer for both the 50's and Nineteen sixties, but the baggier suits of the 50's were donned with tremendous ties as well as two-tone, laced shoes, with suede or leather-based uppers. Mix and match a person's modern tore fashions together with shoes together with formal clothes for an helpful style. <a href=http://www.pradashoes.us.com>Prada Shoes</a> and <a href=http://www.lvbags.us.com>LV Bags</a> Plunge to Size 9 needles. Knitted all the stitches on the to start with row plus purl all the joints on the 2nd row. Keep this up for until your project measures 7.5 " from the beginning and after that bind out all joints. <a href=http://www.cartierlove.us>Cartier Love</a> and <a href=http://www.pradasunglassesoutlet.us>Prada Outlet</a> The jewelry with the 1920s is built to be advanced and sophisticated along with clean wrinkles and geometric shapes. Versions were stimulated by Cina, Japan not to mention Egypt. Gals wore globules, bracelets, pendants earrings, timepieces and brooches. Adult men wore cuff links, tie pin, belt buckles together with watches. <a href=http://www.rolex--replica.net>rolex replica watches</a> or <a href=http://www.replica--watches.org>Rolex Replica</a> First, you might want a tax bill id selection to purchase out there businesses. You need to contact your localized state comptrollers place of work for details on the best places to obtain a tax number. The policies vary from one state to another so make sure you obtain a number before you make an effort to purchase from they. <a href=http://www.aviatorsunglasses.us.com>Ray Ban aviator</a> or <a href=http://www.wayfarersunglasses.us.com>wayfarer sunglasses</a> One of many oldest styles of brooches is the annular brooch. Generally known as the engagement ring brooch, this design dates all the way back to the 5th century around Europe. Annulars have a very simple clear design of a ring with a pin that elongates down the backside. Similar is definitely the penannular brooch, which also features a ring shape, but the eliptical is broken or cracked at some point. Both variations can be plain and also encrusted with gems or possibly embossed through intricate patterns. <a href=http://www.chanelhandbags.us.org>Chanel Handbags</a> Use a small amount of additional pins when bathing room your pleated fabric. Sew cautiously, avoiding more than doubled the pleats not healthy. Expect the pleated fabric part to be marginally larger than the piece, therefore sew together your runs lines. Slash and finish seam allowances mainly because desired. <a href=http://www.oakleysunglasses.me.uk>Oakley</a> and <a href=http://www.mbt.us.com>MBT Shoes</a> If you use solitary strand sequins you have got to sew these people on with a "zigzag" stitch, if you do not they will go away! Another way is to try to just give sew these people, but this is extremely time consuming. Contain anything you want for the Kaftan. I've made use of ribbon, sequins, pieces, ab uric acid, old kuchi pieces, etc. <a href=http://www.gucci--belts.com>Gucci Shoes</a> and <a href=http://www.gucci-handbags-outlet.com>Gucci Handbags</a> Be dressed in the include neck during the head just like a hood. This will only be carried out when there is plenty of fabric available for do so. This would look fantastic, in particular when the include neck is at on a cosy sweater or other little bit of knitwear. <a href=http://www.hermesbirkinbags.us.com/>hermes birkin</a> or <a href=http://www.tiffany-jewelry.us.com>tiffany jewelry</a> or <a href=http://www.rolexsubmariner.us.com>Rolex Watches</a> Weights earrings are usually metal the fishing rod held in place with a couple of threaded balls, one particular on each stop of the pole. Like various other earrings, barbells can be found in different evaluate sizes, colors and diets. They can also become straight as well as curved. Barbells help all cartilage material piercings, especially those like the Industrial, using two or more cracks to complete a piercing pattern. Barbells can be annoying when a mobile is held versus them as well as they're used. Thin, small barbells are the preferred of all the distinctive barbell choices. <a href=http://www.redbottom-shoes.us.com>bottom shoes</a> This sleeve has no cuff however is skinny at the supply entrance plus flares along to the arm. The end of the actual sleeve is rather wide and also hangs often off the arm. The long fabric about the end is known as tail. It is commonly noticed in choir and ministerial dresses. The gong sleeve is a superb choice for someone who has thicker arm rest. <a href=http://www.toryburchoutlet.us.org>Tory Burch Outlet</a> and <a href=http://www.handbagslouisvuitton.us.com>Louis Vuitton Handbags</a> Tanzanite is considerably one of the less likely gemstones on this planet -- even more consequently than real diamonds. Found primarily in a A person.54 square-mile radius at the foothills in Mt. Kilimanjaro in Tanzania, a violet-blue color by which tanzanite is known is discovered after inadvertently being intent on fire. Rolling around in its natural shape, the gem is brown leafy. Tanzanite's color are ranging from a rich, rich glowing blue to an severe violet. The greater number of vivid the colour, the more helpful the diamond. <a href=http://www.louboutin--shoes.us/>Louboutin Shoes</a> Wear a scarf. Scarves can be an easy and frequently inexpensive solution to add a put of color to an actually neutral garments. Almost any tone scarf definitely will flatter the brown garment, but colors like aqua green, green, citrus, yellow as well as pink get particularly nicely with chocolates brown. Opt for a scarf that matches your eye colors to bring these folks out in differentiation to the impartial brown of this dress. Check out knotting your scarf in different ways available your throat to achieve a distinctive look whenever. <a href=http://www.toms-shoesoutlet.org/>toms shoes outlet</a> If the purse is big enough, carpet cleaner it. <a href=http://www.outletlouisvuitton.us.com/>Louis Vuitton Outlet</a> or <a href=http://www.oksunglasses2013.com/>Oakley Flak</a> The standard method for finding out the value of normally is the "4C" model. This consists of tone, clarity, carats and cut. Deep together with vivid hues of normally are worth much more than light or perhaps dark gradations. Emeralds have naturally occurring "inclusions,Half inch which are holes and fissures this occur on their growth. Relating to clarity, blemishes affect the importance of lesser high-quality emeralds, although rarely customize the value of the best gems. Carat weight is determined through use of a gemology scope, and the increased the weight, the more valuable typically the emerald. <a href=http://www.timberland--outlet.us/>Timberland Boots</a> and <a href=http://www.uggsclearance.us.com/>Uggs clearance</a> Assess thrift shops for vintage accessories, little clutches, wallets and handbags and a few while self-cleaning . clothing. The modern trends regularly pick up on designs from prior decades, and you will be able to find these in your local thrift stow. Make sure you wash your second hand store transactions well to eliminate any soil and make these individuals smell like latest. Asking your mother and father if they have preserved some of their more mature clothes is also a good way to come across items that they are both trendy not to mention vintage abruptly. Chances are huge that no one will have precisely the same pieces while you, which makes going vintage a new sure fire way to supply your own special to your look. <a href=http://www.jordanretro.us.com/>Jordan Retro</a> Pull any additional fabric all the way to the back of the public presence and wrap another tangles at the nape from the neck. Truth be told there shouldn't be much fabric allowed to remain after the second knot. Put any material that is leftover underneath the turban. <a href=http://www.moncler-outletonline.us.com/>Moncler</a> or <a href=http://www.louisvuittonspeedy.us.com/>Louis Vuitton Speedy</a>

2015-08-22 03:43 olioupeleqo

http://flagyl-online-buy.net/ - Flagyl Online <a href="http://priligy-cheapest-price-buy.org/">Priligy Y Cialis</a> http://lasix-buy-online.net/

2015-08-22 03:44 yudejaqeyo

http://flagyl-online-buy.net/ - Flagyl Online <a href="http://priligy-cheapest-price-buy.org/">Dapoxetine Buy</a> http://lasix-buy-online.net/

2015-08-22 03:51 unasasunire

http://flagyl-online-buy.net/ - Buy Flagyl Online <a href="http://priligy-cheapest-price-buy.org/">Priligy</a> http://lasix-buy-online.net/

2015-08-22 03:54 ogahafzipuyui

http://flagyl-online-buy.net/ - Buy Metronidazole <a href="http://priligy-cheapest-price-buy.org/">Cheap Priligy</a> http://lasix-buy-online.net/

2015-08-22 04:00 aohuiawoz

http://flagyl-online-buy.net/ - Flagyl 500 Mg <a href="http://priligy-cheapest-price-buy.org/">Buy Priligy Online</a> http://lasix-buy-online.net/

2015-08-22 04:05 biqjkarq

http://flagyl-online-buy.net/ - Flagyl 500 Mg <a href="http://priligy-cheapest-price-buy.org/">Dapoxetine</a> http://lasix-buy-online.net/

2015-08-22 04:09 ruzuhinaemu

http://flagyl-online-buy.net/ - Metronidazole 500 Mg <a href="http://priligy-cheapest-price-buy.org/">Priligy In Canada</a> http://lasix-buy-online.net/

2015-08-22 04:10 oxepoejoci

http://flagyl-online-buy.net/ - Buy Metronidazole <a href="http://priligy-cheapest-price-buy.org/">Generic Priligy</a> http://lasix-buy-online.net/

2015-08-22 04:12 elivavazafeh

http://flagyl-online-buy.net/ - Flagyl <a href="http://priligy-cheapest-price-buy.org/">Online Priligy</a> http://lasix-buy-online.net/

2015-08-22 04:18 azzuyugutiduh

http://flagyl-online-buy.net/ - Buy Flagyl Online <a href="http://priligy-cheapest-price-buy.org/">Online Priligy</a> http://lasix-buy-online.net/

2015-08-22 04:18 arimoboz

http://flagyl-online-buy.net/ - Buy Flagyl Online <a href="http://priligy-cheapest-price-buy.org/">Cheap Priligy</a> http://lasix-buy-online.net/

2015-08-22 04:20 eiqumac

http://flagyl-online-buy.net/ - Flagyl Online <a href="http://priligy-cheapest-price-buy.org/">Dapoxetine Online</a> http://lasix-buy-online.net/

2015-08-22 04:20 ookuarexaq

http://flagyl-online-buy.net/ - Order Flagyl <a href="http://priligy-cheapest-price-buy.org/">Que Es Priligy</a> http://lasix-buy-online.net/

2015-08-22 04:20 ekivelu

http://flagyl-online-buy.net/ - Metronidazole 500 Mg <a href="http://priligy-cheapest-price-buy.org/">Priligy Dapoxetine</a> http://lasix-buy-online.net/

2015-08-22 04:21 anitedonil

http://flagyl-online-buy.net/ - Order Flagyl <a href="http://priligy-cheapest-price-buy.org/">Dapoxetine Uk</a> http://lasix-buy-online.net/

2015-08-22 04:24 uvuwodiigez

http://flagyl-online-buy.net/ - Metronidazole 500 Mg Antibiotic <a href="http://priligy-cheapest-price-buy.org/">Priligy Dapoxetine</a> http://lasix-buy-online.net/

2015-08-22 04:29 ogabozulobu

http://flagyl-online-buy.net/ - Flagyl <a href="http://priligy-cheapest-price-buy.org/">Priligy Online</a> http://lasix-buy-online.net/

2015-08-22 04:30 ijosenifif

http://flagyl-online-buy.net/ - Buy Metronidazole <a href="http://priligy-cheapest-price-buy.org/">Priligy Online</a> http://lasix-buy-online.net/

2015-08-22 04:33 exiqusaz

http://flagyl-online-buy.net/ - Metronidazole 500 Mg Antibiotic <a href="http://priligy-cheapest-price-buy.org/">Priligy</a> http://lasix-buy-online.net/

2015-08-22 04:40 izudipilami

http://flagyl-online-buy.net/ - Metronidazole Online <a href="http://priligy-cheapest-price-buy.org/">Priligy En Ligne</a> http://lasix-buy-online.net/

2015-08-23 06:17 Teplorisk

http://x-otoplenie.ru/montaj/montaj-injenernyh-sistem.html - Монтаж инженерных систем зданий и сооружений. Проектирование и монтаж инженерных систем и сетей в зданиях и сооружениях под ключ.

2015-08-23 13:43 ocolsogavear

http://flagyl-online-buy.net/ - Flagyl <a href="http://priligy-cheapest-price-buy.org/">Cheap Priligy</a> http://lasix-buy-online.net/

2015-08-23 13:56 euterajidu

http://flagyl-online-buy.net/ - Buy Flagyl Online <a href="http://priligy-cheapest-price-buy.org/">Priligy</a> http://lasix-buy-online.net/

2015-08-23 13:56 ojaxejek

http://flagyl-online-buy.net/ - Flagyl Online <a href="http://priligy-cheapest-price-buy.org/">Buy Cheap Priligy</a> http://lasix-buy-online.net/

2016-02-23 05:11 Air Max

[url=http://www.oakleysunglassesoutlet.name/][b]Oakley Sunglasses[/b][/url] [url=http://www.oakleyoutletstore.net.co/][b]Oakley Outlet[/b][/url] [url=http://www.tomsoutletstore.org/][b]Toms Outlet[/b][/url] [url=http://www.katespadeoutletsstore.com/][b]Kate Spade Outlet[/b][/url] [url=http://www.air-max2015.org/][b]Air Max 2015[/b][/url] [url=http://www.yeezyboost350.us.com/][b]Yeezy Boost 350[/b][/url] [url=http://www.longchampoutletstore.us.com/][b]Longchamp Le Pliage Outlet[/b][/url] [url=http://www.katespade-outlet.org/][b]Kate Spade Outlet[/b][/url] [url=http://www.oakleysunglassescheap.net.co/][b]Oakley Sunglasses[/b][/url] [url=http://www.nikeoutletsstore.com/][b]Nike Factory Outlet[/b][/url] [url=http://www.yeezyboost.org/][b]Yeezy Boost 350[/b][/url] [url=http://www.ralphlaurenoutletstoreonline.com/][b]Ralph Lauren Outlet[/b][/url] [url=http://www.adidasoutletstore.org/][b]Adidas Outlet Online[/b][/url] [url=http://www.timberlandoutlet.com.co/][b]Timberland Outlet[/b][/url] [url=http://www.nfljerseyswhosale.us.com/][b]NFL Jerseys[/b][/url] [url=https://twitter.com/blackyeezyboost][b]black yeezy boost[/b][/url] [url=http://www.airmax2016.us.com/][b]Air Max[/b][/url] [url=http://www.nikeflyknit.org/][b]Nike Flyknit[/b][/url] [url=http://www.longchamp--outlet.com/][b]Longchamp Outlet[/b][/url] [url=http://www.raybanoutletsunglasses.net/][b]Ray Ban Outlet[/b][/url] [url=http://www.nikeoutletfactorystore.com/][b]Nike Factory Outlet[/b][/url]

2016-09-09 14:43 KiExparly

In November 2013, US-based Merck’s obvious on ringlets defeat psychedelic Propecia (made up of Finasteride 1mg) eventually expired. Thereafter, numerous generic versions of propecia mujeres menopausicas http://finasteride.us.com/#cheap-finasteride-www.forumsamorzadowe.pl finasteride dosage have come into the US demand at a small fraction of the get of Propecia.

Komentarz:
Text:
Podpis:
Nazwa:
WWW:

Wysłanie komentarza oznacza ze zgadzam się na regulamin.
Dołącz do dyskusji na FB

»

 

»

TURYSTYKA

»

»

URZĘDY MARSZAŁKOWSKIE

»

POBIERZ BEZPŁATNIE

»

Wydarzenia w najbliższym czasie

»

25-26 kwietnia, Lublin, Konferencja "Samorząd a państwo - formy uspołecznienia demokracji", https://umcs.pl
Newsletter

»

Zamów newsletter


Sprawdź co słychać w największych samorządowych korporacjach

»