Program naprawczy uchwalany jest przez organ stanowiący samorządu z własnej inicjatywy, lub na wezwanie właściwej regionalnej izby obrachunkowej, która opiniuje treść programu naprawczego.
Najwyższa Izba Kontroli skontrolowała czy jednostki samorządu terytorialnego rzetelnie przygotowały programy naprawcze, czy ich założenia były nakierowane na osiągnięcie efektów oraz czy efekty te uzyskano. Kontrolą objęto 14 jednostek samorządu terytorialnego realizujących 15 programów naprawczych w latach 2012-2016, w tym trzy, które otrzymały, w związku z realizowanymi programami naprawczymi, pożyczki z budżetu państwa w łącznej wysokości 26,6 mln zł. Kontrolą objęto również Ministerstwo Finansów, które jest właściwe do udzielania jednostkom samorządu terytorialnego pożyczek z budżetu państwa w związku z realizacją programów naprawczych.
Z kontroli NIK wynika, że jednostki samorządu terytorialnego prawidłowo identyfikowały przyczyny pogorszenia się sytuacji finansowej. Główną przyczyną pogorszenia się sytuacji finansowej samorządów był „rozmach inwestycyjny” związany z dostępnością środków pomocowych. Samorządy realizując inwestycje musiały zapewnić wkład własny finansowany kredytami, pożyczkami lub emisją obligacji. Zwiększało to poziom ich zadłużenia i pogarszało wskaźniki monitorujące ich sytuację finansową.
W okresie objętym kontrolą Minister Rozwoju i Finansów udzielił jednostkom samorządu terytorialnego realizującym lub przystępującym do realizacji postępowań naprawczych pożyczek w łącznej wysokości ponad 298 mln zł. Problem pogarszającej się sytuacji finansowej samorządów, czego konsekwencją była konieczność realizacji programów naprawczych, dotyczył ok. 2 proc. jednostek samorządu terytorialnego.
Na koniec realizacji programów naprawczych większość kontrolowanych jednostek samorządu terytorialnego spełniało wymogi dotyczące uchwalania budżetu i wieloletniej prognozy finansowej określone w art. 242-243 ustawy o finansach publicznych. Oznacza to, że prawie wszystkie kontrolowane programy naprawcze przyniosły efekt w postaci poprawy sytuacji finansowej jednostek samorządu terytorialnego. Jako nieskuteczny Najwyższa Izba Kontroli oceniła jedynie program naprawczy Gminy Pęcław z 2014 r., gdyż w rok po jego zakończeniu samorząd ponownie musiał przystąpić do realizacji kolejnego programu naprawczego.
W wyniku kontroli Najwyższa Izba Kontroli wystosowała wnioski skierowane do prezesów regionalnych izb obrachunkowych, by organy te precyzyjniej weryfikowały zgodność programów naprawczych z wymogami ustawy o finansach publicznych oraz by zwracały szczególną uwagę w trakcie opiniowania programów naprawczych na rzetelność planowanych przedsięwzięć naprawczych w zakresie terminów ich realizacji, zakładanych efektów finansowych i sposobu ich obliczenia. Szereg wniosków skierowano również do Ministra Finansów. Dotyczyły one wyeliminowania problemów z interpretacją przepisów ustawy o finansach publicznych związanych z realizacją programów naprawczych. W odpowiedzi Minister Finansów poinformował, że wymagają one pogłębionej i całościowej analizy, a ewentualne dalsze prace uzależnione są od wyników tych analiz.
Źródło: https://www.nik.gov.pl
.png)
.jpg)
