Jan Ponulak: Janosikowy problem samorządu

Propozycja resortu finansów, aby samorządy między sobą uzgodniły kryteria i wysokość przekazywanych środków finansowych była skazana na porażkę. To przecież państwo powinno w swoim budżecie zaplanować środki na wyrównanie ubytku w dochodach biedniejszych gmin. Łatwiej jednak, jak widać, dzielić środki wypracowane w samorządach.

Sytuacja wielu metropolii stała się wręcz dramatyczna, mniejsze dochody z podatku PIT i CIT o ok. 20 proc. niż zaplanowały miasta oraz fakt, iż janosikowe na rok 2010 będzie naliczane na podstawie dochodów z 2008, kiedy rynek pracy oraz gospodarka miała się bardzo dobrze i charakteryzowała się wysokimi wpływami z obu podatków, stała się podstawą protestów miast. Tylko województwo mazowieckie musi oddać ponad 940 mln zł (to ok. 54 proc. dochodów). Miasto stołeczne Warszawa oddaje prawie jedną dziesiątą dochodów – to w przybliżeniu koszt budowy jednego mostu na Wiśle.

Samorządy zgodnie zaapelowały do premiera, ministra finansów oraz posłów o zmianę przepisów. Zaproponowano rozwiązania doraźne – zmniejszenie janosikowego w roku 2010 do poziomu z 2008 i długofalowe zmniejszanie jego pułapu na poziomie do 35 proc. dochodów województw i miast.

Zrozumiała jest walka o janosikowe Związku Gmin Wiejskich RP – głównego beneficjenta, ale także Unii Metropolii Polskich i Związku Miast Polskich broniących swoich miast przed utratą wypracowanych dochodów. Poważnym argumentem jest również fakt, iż spora część janosikowego trafia na zadania, które powinno finansować państwo np. budowę dróg.